Konieczność przyspieszenia procedur dotyczących realizacji projektów morskich farm wiatrowych, rewizja planów oraz umożliwienie przyłączania magazynów energii, elektrolizerów lub paneli fotowoltaicznych do morskich farm wiatrowych to tylko niektóre z propozycji legislacyjnych Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej (PSEW) zaprezentowane podczas konferencji Offshore Wind Poland 2023.

Światowy rynek offshore przyśpiesza, a Polska nie pozostaje w tyle. Korzyści gospodarcze, nowe miejsca pracy i rozwój local contentu są w zasięgu ręki - jednak bez silnego wsparcia regulacyjnego nie uda się zrealizować optymalnego scenariusza rozwoju. Priorytetem nowego rządu po wyborach powinno być wsparcie morskiej energetyki wiatrowej - uważają przedstawiciele PSEW. W perspektywie dekady, dzięki morskim farmom wiatrowym (MFW), Polska może zyskać 178 mld zł wartości dodanej dla gospodarki, spadek emisji CO2 o ok. 102 mln ton rocznie oraz możliwe dochody przedsiębiorstw w fazie budowy - ok. 81 mld zł. Działalność firm z sektora, szczególnie w regionie Pomorza, to stworzenie ponad 100 tys. nowych miejsc pracy. 

Należy mieć także na uwadze oszczędności z tytułu braku konieczności zakupu uprawnień do emisji CO2 w wysokości ok. 67 mld zł oraz oszczędność ok. 47 mln ton węgla kamiennego rocznie. Jeśli całkowity potencjał Bałtyku zostanie wykorzystany, morska energetyka wiatrowa mogłaby zaspokajać nawet 57 proc. całkowitego zapotrzebowania na energię elektryczną w Polsce, do czego nowa władza powinna dążyć. 

„Aby te ambitne cele zostały zrealizowane, należy zdynamizować wzrost mocy zainstalowanej w offshore poprzez większą przewidywalność i szybsze wydawanie pozwoleń” - przekonywał Janusz Gajowiecki, prezes Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej. 

PSEW w porozumieniu z uczestnikami branży offshore zidentyfikowało czynniki hamujące dynamiczny rozwój morskich farm wiatrowych na polskiej części Bałtyku. Stowarzyszenie wskazało najpilniejsze potrzeby, z którymi borykają się projekty I fazy lub tych, które będą dotyczyć projektów II i III fazy.

Według PSEW jedną z kluczowych kwestii jest rewizja Planu Zagospodarowania Przestrzennego Polskich Obszarów Morskich (PZPPOM) w celu inwentaryzacji obszarów morskich pod kątem możliwości wyznaczenia nowych lokalizacji morskich farm wiatrowych. Szczegółowa analiza istniejących ograniczeń przestrzennych i środowiskowych, przeprowadzona przez PSEW w 2022 r., pokazuje, że pełny potencjał MEW wynosi 33 GW, przy oczekiwanej średniej rocznej produkcji energii na poziomie 130 TWh. Kwestia rozszerzenia planu o nowe obszary jest polityczna i wymaga impulsu - w postaci odpowiednich zapisów w obecnie aktualizowanej Polityce Energetycznej Polski oraz w polskim prawie.

„Sektor offshore w Polsce rozwija się dynamiczne, dlatego PSEW proponuje dokonywanie rewizji planu co najmniej raz na 5 lat, zamiast - jak dotychczas - co 10 lat. Pozwoli to dostosować strategię energetyczną państwa do otoczenia makroekonomicznego, klimatycznego i technologicznego” - zauważył Janusz Gajowiecki.

Należy również stworzyć nowe rozwiązania legislacyjne dotyczące lokalizowania infrastruktury przesyłowej na morzu. Z uwagi na wydane nowe PSZW (pozwolenie na wznoszenie i wykorzystywanie sztucznych wysp, konstrukcji i urządzeń dla morskich farm wiatrowych) i to, że na Bałtyku realizowane będą nowe projekty offshore, nie do uniknięcia będzie krzyżowanie lub nakładanie się kabli podmorskich, stanowiących elementy morskich farm wiatrowych albo wyprowadzenia mocy z różnych morskich farm wiatrowych. 

PSEW dostrzega także potrzebę wprowadzenia większej elastyczności w procesie realizacji projektów morskich farm wiatrowych, poprzez m.in. możliwość mikroprzesunięcia lokalizacji turbiny (do 50 m) bez konieczności zmiany pozyskanych wcześniej zgód i pozwoleń, umożliwienie realizacji prac przygotowawczych do budowy morskich farm wiatrowych przed uzyskaniem pozwolenia na budowę czy ograniczenie możliwości wprowadzenia dodatkowych obowiązków niewynikających z przepisów prawa w procesie opiniowanie wniosku o PSZW. 

Podczas Konferencji Offshore Wind Poland wybrzmiała także potrzeba usankcjonowania możliwości sprzedaży energii z farm na morzu przed końcowym odbiorem całej farmy, by zminimalizować ryzyko po stronie inwestorów. Zdaniem PSEW sprzedaż energii w okresie rozruchu technologicznego jest dopuszczalna po złożeniu wniosku koncesyjnego w określonym przedziale czasowym przez wytwórcę.

Postęp technologiczny w sektorze morskich elektrowni wiatrowych oraz technologiach wodorowych wymaga zaktualizowania obecnych regulacji w celu umożliwienia przyłączania magazynów energii, elektrolizerów lub paneli fotowoltaicznych do morskich farm wiatrowych bez utraty prawa do wsparcia. Technologie te mogą wspierać rozwój morskiej energetyki wiatrowej, zapewniając większą stabilność działania, oraz pozwolą na pełne wykorzystanie energii produkowanej z wiatru, również w sytuacjach, gdy podaż energii będzie przekraczała bieżące zapotrzebowanie w KSE.

„Nasze rekomendacje to drogowskaz, by decydenci skierowali swoją uwagę na wielkoskalowe źródło zielonej energii, które jest na wyciągnięcie ręki” - podkreślał Janusz Gajowiecki.