Głębokość studni w przypadku nawadniania ogrodu nie ma znaczenia, liczy się wydajność ujęcia wodnego, czy jest w stanie obsłużyć – nawodnić teren. Przyjmuje się, że na m2 trawnika potrzeba 3-5 litrów. Jeśli inwestor chce mieć własne, niezależne ujęcie wodne, musi wybudować studnię, która przebije się przez nieprzepuszczalne warstwy gleby, ale i to nie gwarantuje, że woda będzie zdatna do picia bez jakiegokolwiek uzdatniania, które jest bardzo kosztowne.
Jeśli woda do celów użytkowych...
Jakość wody z poziomu wód podskórnych rzadko kwalifikuje ją jako zdatną do picia (choć znane są przypadki, gdy woda z głębokości kilku metrów ze studni kopanej nadawała się do picia jako surowa). Aby woda była zdatna do picia, musi nastąpić przewarstwienie gliny i iłu, a i to nie da gwarancji, że woda jest czysta. Jeśli dom usytuowany jest na terenach mieszkalnych, to jakości H2O zagrażają nieszczelne szamba. Jeśli budynek znajduje się w sąsiedztwie terenów rolnych – w wodzie jest prawdopodobnie wysoki poziom azotanów.
Szacuje się, że 99 procent wód głębinowych ma znacznie przekroczone normy na obecność żelaza i manganu, zdarzają się też przypadki solanki etc. Dlatego też każdą wodę przeznaczoną do picia należy przebadać i ewentualnie uzdatnić.
Fot. www.studniarstwo.net
Filtry uzdatniające – bez nich ani rusz
Inwestor jest w stanie usunąć z wody żelazo i mangan, których obecność zdradza kolor (rudy, rdzawy). Ale co z zanieczyszczeniami biologicznymi, z azotanami? W tym wypadku koszty wskakują na zupełnie inny poziom. Azotany usuwa się w wyniku procesów, do których potrzebna jest wyrafinowana technologia. Zanieczyszczenia biologiczne likwiduje się w wyniku tzw. zasadniczej dezynsekcji wody, co nie jest wykonalne w przydomowej studni. A na pewno nie jest racjonalne, jeśli spojrzeć na koszty...
Studnia z kręgów betonowych
Głębokość ujęcia wody tego typu zależy od geologii terenu. Chodzi o to, na ilu metrach jest przewarstwienie umożliwiające naciekanie wody do kręgów. Są tereny, gdzie pierwsza warstwa wodonośna jest na głębokości kilkudziesięciu metrów, jak i tereny, gdzie warstwa wodonośna zaczyna się na głębokości 2 m i kończy na 60 m, bez warstwy nieprzepuszczalnej.
Budowa studni
Budowa wymaga obecności fachowca – trzeba pilnować, by kręgi osadzane były równo i się nie zawiesiły. Ziemię można wykopać ręcznie lub z pomocą małej koparki. Wykop powinien mieć średnicę nieco większą od średnicy kręgów, które stanowią obudowę studni – umacniają boczne ściany wykopu. Gdy wykop ma już głębokość mniej więcej metra, wsuwa się do niego pierwszy krąg. Następnie kopie się dalej, opuszcza niżej pierwszy krąg, a nad nim ustawia kolejny. I tak dalej, aż do uzyskania żądanej głębokości.
Kręgi spełniają funkcję zasobnika – po jego opróżnieniu trzeba czekać aż woda znowu nacieknie. Rzadko kiedy studnie z kręgów nadają się do podlewania ze względu na małą wydajność.
Studnia hydroforowa, abisyńska
Woda z tego typu studni nadaje się do podlewania ogródka oraz zasilenia domu na cele bytowe. Taka studnia idealnie nadaje się do zasilania ogrodu o powierzchni do 500 m2. Studnię tego typu stosuje się wtedy, gdy wiadomo, że warstwa wodonośna zalega na niewielkiej głębokości. Mechanizm działania jest taki, że pompa tworzy podciśnienie, które „wyciąga” wodę na siłę z ziemi. Często można spotkać się z opinią, że: głębokość od powierzchni pompy do lustra wody nie może być większa niż 9,6 m. Warto wiedzieć, że jest to wartość teoretyczna, określona w warunkach laboratoryjnych. W praktyce górna granica to 8 m, a bywa, że już przy 6 m zaczynają się problemy z utrzymaniem podciśnienia. Zdarzają się problemy ze „zrywaniem” słupa wody oraz znaczne spadki wydajności pomp.
Budowa studni hydrofobowej
Studnie hydroforowe buduje się poprzez wywiercenie oraz wpuszczenie w otwór filtra oraz rury ssącej lub poprzez wbicie gotowych filtrów dostępnych w sprzedaży wraz z rurami stalowymi. Dwa sposoby nie gwarantują jednak tych samych efektów. Podczas budowy trzeba uważać, gdyż filtr bardzo łatwo jest uszkodzić, czego konsekwencją będzie zanieczyszczenie rur w studni. I wtedy rury trzeba wyciągnąć z gruntu, oczyścić, dokonać naprawy filtra i ponownie osadzić w glebie.
Żywotność studni abisyńskiej
Żywotność studni robionych poprzez wbijanie gotowych filtrów sięga maksymalnie 10 lat, z kolei żywotność studni wierconych w rurach osłonowych z filtrami o dobrej konstrukcji to funkcjonowanie przez 30-50 lat.
Studnia głębinowa
Jeśli użyteczna warstwa wodonośna zalega głęboko to buduje się studnie głębinową.
Pomimo sugestywnej nazwy głębokość studni nie ma znaczenia, studnia zaczyna być głębinową, gdy zabudowane są rury studzienne dla pomp zatapialnych. Pompa w tego typu inwestycji jest zatopiona poniżej lustra wody i tłoczy ją ku górze. Dopływ wody w studni głębinowej jest swobodny lub wymuszony. Należy zaznaczyć że do studni głębinowej powinno się stosować rury typowo studzienne a nie wodociągowe,kanalizacyjne lub ciśnieniowe. Tylko rury studzienne gwarantują bezproblemową eksploatacje studni.
Wiercenie – ręczne czy mechaniczne?
Wiercenie ręczne można wykonać, gdy teren nie jest kłopotliwy (pokłady piaszczyste bez przewarstwień gliny oraz kamieni). Zawsze jest to jednak ryzyko, że natrafi się na kamień, bądź glinę twardą na tyle, że trzeba będzie zmienić miejsce kopania otworu. Wiercenie ręczne będzie również wskazane, w przypadku gdy dojazd większym sprzętem na teren budowy jest utrudniony.
Trzeba jednak mieć świadomość, że decydując się na odwiert ręczny, inwestor ogranicza pole wyboru wśród pomp. Przy studniach wierconych ręcznie zostawiane są (z zasady jeśli firma wierci małą średnicą rur roboczych) rury wodociągowe lub kanalizacyjne o średnicy zewnętrznej 110 mm, co podyktowane jest średnicą samego otworu. Inwestor ma więc do wyboru pompy 3”, dlatego że pompy o większej średnicy (3,5 – 96 mm średnicy oraz 4” – 104 mm średnicy) zagrożone są zaklinowaniem.
Odwiert mechaniczny można wykonać na różne sposoby. Jedną z metod jest wiercenie w asyście rur osłonowych przy użyciu szlamówki. Drugi sposób to wiercenie płuczkowe. Metoda ta daje większy postęp prac przy mniejszych nakładach finansowych. Płuczka stabilizuje ściany otworu i jednocześnie wynosi zwierciny. Pomimo niższych kosztów studnie wykonane metoda płuczkową mają gorsze parametry (krótsza żywotność oraz mniejsza wydajność).
Rodzaje pomp
Pompy nie dobiera się tylko pod względem szerokości odwiertu. Ważne są parametry pompy czyli wydajność liczona w litrach na godzinę oraz ciśnienie. Istotny jest wykres, który pokaże przy jakim ciśnieniu jaka będzie wydajność. Za słaba pompa nie da rady pompować dostatecznej ilości wody na wymaganą wysokość, z kolei przewymiarowana będzie zużywała więcej energii elektrycznej niż potrzeba. Do zaopatrywania w wodę domów jednorodzinnych służą przede wszystkim pompy samozasysające, zatapialne. Na rynku dostępne są również pompy zasysające z dyszą głębokiego ssania (jest to tzw. inżektor, który ułatwia pompie zaciąganie wody z większych głębokości). Wyposażone w przystawkę umożliwiającą zwiększenie głębokości pompowania wody z warstwy. Pompy samozasysające (z wałem poziomym) są montowane poza studnią, a wodę zasysają poprzez rurociąg ssawny, który umieszczony jest w studni i tłoczą ją do domowej instalacji. Pompy tego typu stosuje się w przypadku studni, w których różnica poziomów między zwierciadłem wody a pompą nie przekracza 7 m. Trzeba zauważyć, że każde 10 m rurociągu ssącego poziomego jest traktowane jak 1 m rurociągu poziomego, więc im większa odległość odwiertu od pompy, tym parametry pompy się pogarszają.
Żywotność studni głębinowej
Trudno powiedzieć, ile studnia będzie zdatna do pobierania wody. Przedstawiciele firm zajmujących się budową studni głębinowych mówią, że żywotność takiej studni to 30-50 lat. Wszystko zależy od warunków geologicznych oraz konstrukcji filtra, który odpowiada za dopływ wody do studni. Z kolei przedstawiciele wodociągów twierdzą, że czas ten wynosi maksymalnie 20 lat. Jednak przedstawiciele to jedno, a statystyki to drugie, tu można by zagłębić się w temat żywotności ujęć komunalnych, które działają po kilkadziesiąt lat... Gdy studnia przestanie funkcjonować, trzeba wybudować nową.
Warto przeczytać
